Hoe veroudert gevelhout écht? Voorlopige resultaten na 1 jaar onderzoek

De bedoeling van dit indicatieve onderzoek was om op een objectieve manier waarneembare verschillen vast te stellen in de verouderingsprocessen van diverse houttypes, met bijzondere aandacht voor geveltoepassingen. De achterliggende motivatie voor deze test was echter niet enkel visueel of esthetisch. Ook technische duurzaamheid en toekomstige regelgeving – met name de aanpassing van de Europese norm EN16755 – speelden een belangrijke rol in dit praktijkonderzoek.

Voorlopige conclusies over vergrijzing en gedrag

• Snelle vergrijzing van thermisch gemodificeerd hout: Het valt op dat thermisch gemodificeerd hout aanzienlijk sneller vergrijst dan onbehandeld hout. Wetenschappelijk gezien is dit een logisch fenomeen, gezien de veranderde celstructuur van het hout.
• Vervagen van vlekvorming bij Muiracatiara: De uitgesproken vlekken die typerend zijn voor Muiracatiara vervagen opvallend sterk na verloop van tijd.
• Insectenactiviteit gericht op specifieke houttypes: De limonadewesp (Vespula vulgaris) bleek een uitgesproken voorkeur te hebben voor thermisch gemodificeerd hout. Onbehandelde houtsoorten werden gedurende het onderzoek niet aangetast.

Waarom dit onderzoek?

De toekomst van houten gevelbekleding ligt mogelijk bij zogeheten Lesser Known Timber Species. Een veelgestelde vraag van architecten, bouwheren en andere betrokkenen luidt: “Hoe zullen deze houtsoorten vergrijzen?” Houthandel Paulussen streeft daarom naar de ontwikkeling van een voorspellingsmodel dat toelaat om het vergrijzingsproces te koppelen aan de samenstelling van het hout. Zo kan men beter anticiperen op het esthetisch verloop van een gevel in de tijd.

Belang in functie van nieuwe regelgeving (EN16755)

Naast de visuele evolutie speelt ook regelgeving een cruciale rol. De norm EN16755, die betrekking heeft op de technische duurzaamheid van houtproducten met een brandvertragende behandeling, staat op het punt om gewijzigd te worden. Deze wijziging zal ingrijpende gevolgen hebben voor de sector. De centrale vraag binnen deze norm is: behoudt een brandvertragende behandeling zijn werking doorheen de tijd? En zo niet, hoe snel vermindert die werking en welke maatregelen kunnen genomen worden om dit te voorkomen?

Binnen deze context testte Houthandel Paulussen ook onbehandelde houtsoorten op hun natuurlijke duurzaamheid. Een eerste indicatieve test leverde uitstekende resultaten op, met bijna identieke grafieken. Toch vraagt de zoektocht naar meer diversiteit in houtsoorten om een brede en langdurige dataverzameling.

Waarom natuurlijke veroudering?

Voor het onderzoek werd bewust gekozen om de planken een jaar lang buiten bloot te stellen. De EN16755 laat immers de keuze tussen kunstmatige en natuurlijke veroudering. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat natuurlijke veroudering een zwaardere belasting vormt dan de kunstmatige variant. Belangrijker nog: bij een betwisting wordt de natuurlijke veroudering als maatgevend beschouwd. Kunstmatige veroudering blijft waardevol voor labo-analyses, maar biedt juridisch geen zekerheid.

Om die reden koos Houthandel Paulussen resoluut voor de natuurlijke weg: het is de meest robuuste, minst betwistbare én tegelijk de goedkoopste methode. Onderzoek uitvoeren dat later juridisch terzijde kan worden geschoven, zou immers weinig zinvol zijn.

Wat volgt?

Na een jaar buitenexpositie is het eindelijk mogelijk om de houtsoorten diepgaand te analyseren. Er wordt gekeken naar aspecten zoals de diepte van vergrijzing, scheurvorming, torsing en opruwen. Op basis van deze data zal Houthandel Paulussen een eerste inventarisatie opstellen.