Marga Klompé Building zet nieuwe standaard in circulair bouwen

Archicad

De opdracht leek in eerste instantie eenvoudig. Het ging om een generiek onderwijsgebouw met een reeds vastgesteld Programma van Eisen (PvE), dat al voor meerdere gebouwen op de campus werd gebruikt. “De organisatie van de lokalen stond tot in detail vast, zelfs tot aan de positie van de stopcontacten”, vertelt Stefan Prins van Powerhouse Company.

Dankzij Archicad kon dit PvE snel worden omgezet naar een eerste schetsontwerp. De gewonnen tijd werd ingezet om te investeren in diepgaande engineering, met speciale aandacht voor houtbouw en duurzaamheid.

Powerhouse Company werkt sinds 2010 met Archicad en past het sindsdien toe in alle projecten. Wat begon met een klein team, is inmiddels uitgegroeid tot een bureau van 65 medewerkers, die veelal tegelijk in Teamwork aan modellen werken. “Het BIM-model is onze centrale waarheid waarin ontwerp, techniek, constructie en installaties samenkomen”, zegt Prins. Naast Archicad worden ook grafische tools, fysieke maquettes en handmatige schetsen gebruikt. Toch blijft Archicad het fundament onder het ontwerpproces, benadrukt hij.

Duurzaamheid als leidraad

De wens van Tilburg University om een energiezuinig gebouw te realiseren sloot nauw aan bij de visie van Powerhouse Company. “We streven naar duurzame, gezonde gebouwen met minimale impact op het milieu en maximale zorg voor gebruikers,” zegt Prins. Het voorstel om het gebouw volledig in hout op te trekken, was een logische stap in deze ambitie.

Het PvE was opgesteld in BriefBuilder en direct gekoppeld aan het Archicad-model, zodat op elk moment kon worden gecontroleerd of aan de eisen werd voldaan.

Hybride constructie

Hoewel het gebouw voornamelijk uit hout bestaat, was een volledig houten constructie technisch niet haalbaar. Daarom is gekozen voor een hybride systeem: een karkas van cross-laminated timber (CLT), gecombineerd met een betonnen kern en vloer, en enkele stalen spanten. De gevel is uitgevoerd in natuurstenen panelen die niet verlijmd maar opgehangen zijn, zodat ze demontabel en herbruikbaar blijven. Powerhouse Company kon terugvallen op eerdere ervaring met houtbouw, zoals bij het Floating Office Rotterdam, waar het bureau zelf gevestigd is.

BIM-modellering

De volledige houten draagstructuur werd in 3D uitgewerkt in Archicad, inclusief de zichtbare balken in de collegezalen. Installaties zijn nauwkeurig tussen deze balken geïntegreerd. In de DO-fase werden de modellen gedeeld met BAM Bouw en Techniek, die de uitvoering op zich nam. Aanpassingen konden eenvoudig worden verwerkt, wat zorgde voor een gestroomlijnd en efficiënt bouwproces. Prins noemt de samenwerking met alle partijen “uitzonderlijk goed”.

Het Marga Klompé Building meet 33 bij 33 meter en biedt ruimte aan een aula, foyer, dertien collegezalen en diverse zelfstudieruimtes, met plaats voor ongeveer duizend studenten. Het monumentale Cobbenhagengebouw diende als inspiratiebron. “Die architectuur heeft iets kloosterachtigs,” zegt Prins. “Grote ramen, serene gangen, doordachte structuren – dat hebben we in een hedendaagse, houten vertaling willen behouden.”

Akoestische uitdagingen

Ondanks de ligging vlak naast een spoorlijn is het binnen opvallend stil. Hout is akoestisch uitdagend, omdat het gemakkelijk trillingen en geluid doorgeeft. Dankzij het gedetailleerde BIM-model konden akoestische maatregelen al vanaf het begin zorgvuldig worden geïntegreerd en afgestemd met adviseurs. “Het resultaat is dat je binnen niets merkt van een passerende trein”, aldus Prins.

Circulair en energieneutraal

De bouw van het Marga Klompé Building nam slechts anderhalf jaar in beslag, inclusief het grondwerk. “Voor een gebouw van deze schaal en complexiteit is dat uitzonderlijk snel”, zegt Prins. De combinatie van een gedetailleerde voorbereiding, efficiënte samenwerking en gebruik van Archicad speelde daarbij een grote rol.

Het resultaat is een maximaal circulair en bijna energieneutraal gebouw, dat niet alleen de duurzaamheidsambitie van de universiteit onderstreept, maar ook dient als voorbeeldproject binnen de academische wereld. Volgens Prins is het gebouw inmiddels een inspiratiebron voor andere opdrachtgevers en architectenbureaus.