Studiobont Architecten en aAD ontwerpen met Waterkant nieuwe hotspot aan Gentse Blaarmeersen

Volgens de Stad Gent en Farys, de opdrachtgevers van het project, is Waterkant een belangrijke nieuwe trekpleister geworden aan de oever van de grote vijver. Schepen Bram Van Braeckevelt benadrukte bij de opening dat het ontwerp niet alleen esthetisch en duurzaam is, maar ook een maatschappelijk doel dient. “Zowel voor de speelzone als het café is integrale toegankelijkheid dé topprioriteit geweest, in combinatie met het behoud van het waardevol groen,” verklaarde hij. “De vernieuwde Waterkant is nu een plek waar iedereen volop kan genieten.” Catherine Meyvaert, directiemanager bij Farys, noemde het een investering die de Blaarmeersen in zijn geheel een extra kwaliteitsimpuls geeft.

Dialoog met het landschap

Voor Studiobont Architecten was de opgave veel meer dan een klassieke vervangingsbouw. Het oude gebouw had een ongelukkige oriëntatie: het keerde zich letterlijk met de rug naar de speeltuin en sloot daarmee visueel en functioneel elke verbinding met de vijver af. Het ontwerpteam greep de kans om een eigentijds paviljoen te creëren dat wél in dialoog treedt met het omliggende recreatiegebied. Daarbij is de ruimtelijke opzet radicaal herdacht, met aandacht voor zichtlijnen, integratie in het landschap en een uitnodigende beleving voor de bezoeker.

Maarten Baeye, ir.-architect en medeoprichter van Studiobont Architecten, licht toe: “Voor de nieuwe publieke hotspot aan de Waterkant vertrekken we van de buitenruimtes. De speeltuin komt centraal en wordt opgevat als een inclusief plein met verschillende speeleilanden.” Zo ontstaat een plek waar kinderen, ouders en passanten elkaar kunnen ontmoeten, en waar de relatie met de vijver en de groene omgeving op een vanzelfsprekende manier wordt versterkt. De centrale ligging van de speeltuin was een bewuste keuze om ontmoeting en spel te verbinden met het terras en het café.

Drie vleugels en een genereuze luifel

Het paviljoen zelf is opgevat als een compact en efficiënt volume, dat zich subtiel in het landschap plooit en toch een duidelijke architecturale aanwezigheid heeft. De architecten maakten gebruik van drie vleugels die elk een specifieke logica volgen. Eén vleugel bundelt de keuken, bergingen, de toegang tot de verdieping en het publieke sanitair in een compacte schikking. Deze clustering laat toe om de operationele functies efficiënt te organiseren en het zicht naar buiten maximaal vrij te houden.

Een tweede vleugel blijft open voor de bar en de cafetaria, zodat de publieke ruimtes een open, luchtig karakter hebben en optimaal kunnen profiteren van het panorama over het water. De derde vleugel wordt gevormd door een brede, genereuze luifel, die beschutting biedt tegen regen en zon, maar tegelijk de transparantie en openheid van het paviljoen waarborgt. “Zo ontstaat een vanzelfsprekende overgang tussen interieur en terras, waarbij bezoekers altijd het gevoel hebben in contact te staan met het omliggende groen,” aldus Maarten Baeye.

Houtbouw en circulaire ambities

Een van de meest opvallende keuzes in het ontwerp is de doorgedreven toepassing van hout in zowel constructie als afwerking. De massieve draagstructuur is opgetrokken uit Europees hout, waarbij Cross Laminated Timber (CLT) centraal staat. Dit materiaal is bijzonder geschikt voor grote overspanningen en stelde de architecten ook in staat een expressief, herkenbaar gebouw te creëren. “CLT is niet enkel technisch sterk, maar biedt ook veel ontwerpvrijheid. Daarnaast verliep het bouwproces aanzienlijk sneller. Materiaaltransport bleef tot een minimum beperkt, net als de hinder voor het park,” vertelt Baeye.

De keuze voor hout past ook binnen de circulaire ambities van de stad Gent en sluit aan bij de bredere duurzaamheidspolitiek van de Blaarmeersen. Het paviljoen is energieneutraal gerealiseerd en vormt zo een voorbeeldproject waarin architectuur, ecologie en maatschappelijke meerwaarde samenkomen. Door de houten gevelbekleding en de warme materialiteit krijgt Waterkant bovendien een tijdloze, natuurlijke uitstraling.

Speelplein als inclusief plein

De heraanleg van de speeltuin is niet beperkt gebleven tot het plaatsen van nieuwe toestellen. Samen met de landschapsarchitecten van aAD (Atelier Arne Deruyter) heeft Studiobont het terrein opgevat als een inclusief plein dat verschillende zones en sferen samenbrengt. Het bestaande hoofdpad werd in een grote boog verlegd, zodat de centrale speeleilanden meer ademruimte krijgen en kinderen vrij kunnen bewegen. Rondom werden natuurlijke oevers hersteld en een vlonderpad aangelegd dat een zachte overgang naar het water maakt.

In de speeltuin staan vandaag onder meer een rolstoeltoegankelijke draaimolen, trampolines, nestschommels, speelhuisjes met glijbanen en een reeks watertoestellen die kinderen zelf met pompen bedienen. Deze variatie stimuleert niet alleen spelplezier, maar ook samenwerking en ontdekking. Volgens schepen Van Braeckevelt is integrale toegankelijkheid van bij het begin een absolute prioriteit geweest: een plek waar alle kinderen, ongeacht hun beperking, kunnen spelen zonder drempels.

Herstel van de oevers

Een ander belangrijk aspect van het landschapsontwerp is het ecologisch herstel van de oevers langs de vijver. Waar de oude infrastructuur vooral functioneel was, is er nu aandacht besteed aan een subtiel samengaan van natuur en publieke ruimte. Door het aanleggen van een nieuw oeverpad en de aanplanting van inheemse beplanting is een overgangszone gecreëerd die bijdraagt aan biodiversiteit en een zachtere uitstraling heeft. Dit maakt dat bezoekers vanuit elke plek in en rond het paviljoen zicht hebben op water, groen en spelende kinderen.

Catherine Meyvaert, directiemanager bij Farys, noemt Waterkant een geslaagd voorbeeld van hoe een hedendaags project verschillende functies kan verenigen: “Dit duurzaam horecagebouw met naastgelegen vernieuwde speelzone geeft de Blaarmeersen in zijn totaliteit een extra boost, met oog voor natuurlijke elementen, indrukwekkende perspectieven en een mooie afstemming tussen de verschillende functies.”

Van brunch tot babyborrel

Met de opening van Waterkant willen de uitbaters, bekend van het Gentse restaurant Woest en eventconcept Fou De Boules, een veelzijdige horecaplek neerzetten die verder gaat dan een klassiek café. “Waterkant is voor ons een plek waar we alles samenbrengen waar we zelf in geloven: lokaal en lekker eten, spelen zonder drempels, genieten zonder haast, verbinding tussen mensen,” zegt Jelle Van Coillie.

Naast een lichte lunch en een uitgebreide brunch op zaterdag en zondag, biedt Waterkant ruimte voor uiteenlopende evenementen. De polyvalente zaal op de bovenverdieping en het ruime terras worden verhuurd voor teambuildings, vergaderingen, babyborrels en familiefeesten. Dankzij de aparte toegang kunnen activiteiten plaatsvinden zonder het café op het gelijkvloers te storen. Deze zomer is Waterkant zeven dagen op zeven open van 11 tot 19 uur, en bij mooi weer blijven de deuren langer open.