a2o architecten en BuroLandschap blazen stationsomgeving Borgloon nieuw leven in als toegangspoort tot Fruitspoor

Van bij het eerste bezoek dompelt de site bezoekers onder in de rijke geschiedenis van de fruitteelt in Haspengouw. Tussen de oude siroopfabriek en het fruitbelevingscentrum vormt het vernieuwde stationsplein een centrale schakel binnen het traject tussen Sint-Truiden, Borgloon en Tongeren. Het project maakt deel uit van de bredere ontwikkeling van de Fruitroute, die een voormalige spoorlijn omtovert tot een langgerekte groene corridor voor zachte recreatie. In deze context fungeert het paviljoen als infopunt, ontmoetingsplek, rustpunt en uitvalsbasis voor wandelaars en fietsers.

Van spoorlijn naar belevingsplek: ruimtelijke gelaagdheid en beplanting

Centraal in het ontwerp staat het houten paviljoen, dat refereert aan het ritme en volume van het vroegere stationsgebouw. a2o ontwierp een langgerekt, modulair gebouw met afwisselend open, halfopen en overdekte zones. Het volume functioneert als een ‘perron’ dat geleidelijk de verschillende niveaus van de site met elkaar verbindt. Dankzij die slimme inpassing kon een parkeerruimte discreet worden ingewerkt, zonder afbreuk te doen aan de openheid van het plein. De constructie uit hout en andere duurzame materialen versterkt de link tussen erfgoed en ecologie.

BuroLandschap gaf de buitenruimte vorm met een rijkgeschakeerd beplantingsconcept. Inheemse vaste planten, wilde en botanische rozen, kruiden en fruitdragende struiken creëren een landschap dat niet enkel mooi oogt, maar ook biodiversiteit stimuleert en inhoudelijk aansluit bij de fruitgeschiedenis van de plek. De beplanting ondersteunt de seizoensgebonden beleving van de site en nodigt uit tot ontdekken en verblijven, ook voor toevallige passanten.

Historische sporen in hedendaagse vormentaal

Het plein zelf werd heringericht met veel respect voor het spoorwegerfgoed. Oorspronkelijke kasseien werden zorgvuldig herplaatst om de historische sfeer te bewaren. Een deel van de oude spoorstaven werd opnieuw ingewerkt, terwijl andere elementen herinterpreteerd werden in beton. Deze nieuwe betonnen sporen – bestaande uit prefab elementen met spoorbielzen en rails – sluiten naadloos op elkaar aan en liggen afwisselend verdiept of gelijk met het maaiveld. Zo ontstaat een dynamisch patroon dat de geschiedenis voelbaar maakt zonder letterlijk te zijn.

Voor het materiaalgebruik kozen de ontwerpers bewust voor lokale natuursteen, meer bepaald kalksteen uit de regio. Deze steensoort was tijdens de bloeiperiode van het station alomtegenwoordig en vormt nu opnieuw de basis van het verhardingsconcept. In sommige zones werden losse stenen toegepast, in diverse formaten, om ruimte te bieden aan pioniersplanten en kleine fauna. Ook hier draagt de ingreep bij aan biodiversiteit en natuurlijke verankering van het ontwerp.

Paviljoen als ankerpunt voor wijk in verandering

Het Loonse Fruitstation is niet enkel een functionele halte op de Fruitroute, maar ook een nieuw ankerpunt voor een wijk in transitie. Door zijn centrale ligging en uitnodigende karakter biedt het gebouw kansen voor ontmoeting tussen inwoners en bezoekers. Er is ruimte voorzien voor evenementen, tijdelijke installaties of rustmomenten. Dankzij de open structuur blijft het gebouw toegankelijk en flexibel inzetbaar, zonder aan betekenis in te boeten.

Het gebouw markeert het sluitstuk van de herontwikkeling van de stationssite, die eerder al nieuwe impulsen kreeg via de restauratie van de stoomstroopfabriek en de realisatie van het fruitbelevingscentrum. Tegelijk vormt het de eerste stap in de verdere herontwikkeling van het bredere landschap rond het Fruitspoor en de Romeinse Weg, die samen zullen uitgroeien tot een hoogwaardige fiets- en wandelring in de regio.

Toeristisch knooppunt met duurzaam karakter

De herinrichting zet sterk in op duurzame, traagzame vormen van toerisme. Fietsers en wandelaars vinden hier een inspirerende tussenstop op hun tocht doorheen het Haspengouws landschap. Informatie over de Fruitroute, rustvoorzieningen, fietsherstelpunten en waterpunten maken van het Loonse Fruitstation een toeristisch knooppunt met meerwaarde. Tegelijk draagt het gebouw bij aan bewustmaking rond het erfgoed en de natuurlijke rijkdom van de regio.

De symbiose tussen architectuur, landschap en erfgoed zorgt ervoor dat het paviljoen meer is dan een halte: het is een uitnodiging om het landschap anders te beleven. Het project verbindt verleden en toekomst, stad en platteland, cultuur en natuur. Daarmee staat het symbool voor een nieuwe manier van ontwikkelen in het buitengebied, waar zachte mobiliteit, ecologie en erfgoed samen een sterk verhaal vormen.