CNTR Halle: circulair renoveren als model voor morgen

Een bestaand kantoorgebouw circulair transformeren tot een modern overheidsgebouw: dat is wat er in Halle gebeurde met de oplevering van het eerste CNTR-project. Dankzij slim hergebruik, gerichte energetische ingrepen en een geïntegreerde aanpak tussen de partners, werken de FOD Justitie en FOD Financiën nu samen onder één duurzaam dak.

Dit project laat zien hoe doorgedreven onderzoek naar het verborgen potentieel van een bestaand gebouw kan leiden tot een toekomstgerichte herwaardering. Het vormt een eerste sluitstuk van een studietraject dat 22 oude kantoorgebouwen omvat, allemaal volgens dezelfde geïntegreerde methodiek.

Slim hergebruik als vertrekpunt

De sterkte van CNTR Halle ligt in het maximaal behouden van de bestaande draagstructuur. Vloeren, trappen en wanden bleven zoveel mogelijk behouden, waardoor zowel kostenefficiëntie als circulariteit hand in hand gaan.

De ingrepen concentreerden zich op de gebouwschil en de technische installaties: hoogrendementsglas, nieuwe isolatie, ventilatie met warmteterugwinning, zonnepanelen, regenwaterrecuperatie en een hybride warmtepomp. Het resultaat is een EPC C-label met 38% aandeel hernieuwbare energie, een score die beter is dan 96% van alle Vlaamse kantoorgebouwen.

CO₂-impact

Tijdens het ontwerptraject is de CO₂-impact van deze strategie gedetailleerd uitgerekend en vergeleken met die van de bestaande toestand en die van een nieuwbouw-scenario met gelijkaardige afmetingen. Wat blijkt? De renovatie verdient zichzelf op vlak van CO₂ terug op ca. 15 jaar. Hoewel een nieuwbouw een nog lagere operationele energiekost zou hebben, duurt het langer vooraleer deze zich kan terugverdienen (ca. 35 jaar voor beton, ca. 25 jaar voor houtskeletbouw).

"Dit is te wijten aan de embodied carbon, de CO₂ benodigd voor de productie en het transport van bouwmaterialen", verduidelijkt Kasper Daemen, Technisch Consultant Duurzaamheid bij M-gineers. "De lagere CO₂ uitstoot van een nieuwbouw staat in dit geval dus niet in verhouding met de extra productiekost van de materialen. Sterker nog, in vergelijking met het renovatie-scenario zou een nieuw houtskeletgebouw zich zelfs pas terugverdienen na ca. 80 jaar! In praktijk zal dit dus nooit gebeuren, gezien dit langer is dan de theoretische levensduur van de meeste gebouwonderdelen."

Duurzame benchmarks

Om de duurzaamheid van gebouwen in te schatten, zijn verschillende internationale benchmarks beschikbaar, zoals DGBC, LETI, LCBI en Carbon Heroes. De embodied carbon van de renovatie (190 kgCO₂eq/m²) valt volgens de LETI-benchmark voor kantoren in klasse A+. Het gedeelte materiaalgebonden emissies (levensfasen A1-A5) van de renovatie (90 kgCO₂eq/m²) is lager dan de grenswaarde voor renovaties van kantoren berekend door de DGBC, wat betekent dat deze renovatie de kaders van het klimaatakkoord volgt en dus Paris Proof is. Ook voor de andere benchmarks valt de renovatie telkens in de hoogste klasse.

Efficiënt ruimtegebruik

De samenwerking tussen de verschillende partijen heeft ervoor gezorgd dat er naast de energetische winst ook een grote stap is gezet in ruimtelijke rendement. Door de FOD Justitie en FOD Financiën samen te brengen onder één dak werd de gehuurde kantoorruimte in Halle meer dan gehalveerd. Dat betekent niet alleen lagere kosten voor de overheid, maar biedt ook binnen de bestaande stedelijke context een meer compacte en toegankelijke dienstverlening voor burgers op de hele site.

Schaalbare methode

De betrokken partners richtten samen RECAST op, een platform dat focust op een geïntegreerde en efficiënte aanpak van circulaire renovaties. CNTR Halle is daar een tastbaar resultaat van. Door slim hergebruik en gerichte ingrepen werd de milieu-impact beperkt en de doorlooptijd sterk verkort. Het project werd in slechts 11 maanden afgerond, een bewijs dat circulariteit en snelheid hand in hand kunnen gaan.

Met CNTR Halle is de toon gezet voor wat ons te wachten staat in de komende jaren: meerdere oude kantoorgebouwen verspreid over een aantal Belgische centrumsteden zullen volgens dezelfde methodiek worden aangepakt, met blijvende focus op hergebruik, efficiëntie en duurzaamheid.