Voormalige drukkerij in Brusselse Zuidwijk wordt kringloopwinkel met betaalbare woningen (Générale & Studiobont)

Belgrado vertrekt vanuit een duidelijke ontwerpfilosofie: niet slopen, maar transformeren. De voormalige drukkerij bezit een markante industriële architectuur en blijft in het nieuwe plan grotendeels behouden. Door de gesloten gevelstructuren open te breken en de site via een publieke binnentuin opnieuw te verbinden met de buurt, ontstaat er een uitnodigend en levendig geheel. Het project geeft zo niet alleen een nieuwe bestemming aan het gebouw, maar injecteert ook zuurstof in een verdichte wijk.

Circulaire ingrepen en duurzame keuzes

In plaats van radicaal te vernieuwen, kiest het ontwerpteam voor een circulaire aanpak. De bestaande kelderverdieping wordt hergebruikt voor opslagruimte van de kringloopwinkel, wat bovengronds plaats vrijmaakt voor groen. Ook het bestaande dak wordt grotendeels behouden, terwijl op strategische plekken een nieuwe CLT-houtstructuur wordt toegevoegd. Deze optopping zorgt voor bijkomende woningen en een architecturaal statement dat tegelijk ingetogen en hedendaags oogt. Het industriële karakter blijft herkenbaar, met subtiele eigentijdse accenten die het verleden niet overschrijven maar juist versterken.

Een opvallend element in het ontwerp is het dakvolume aan de straatzijde. Hier kiezen Studiobont en Générale voor een reeks sheddaken – een duidelijke knipoog naar het industriële verleden van de site. De ritmiek van de daken zorgt niet alleen voor daglichttoetreding in de bovenliggende woningen, maar verleent het gebouw ook een sterk grafisch profiel in het straatbeeld. Deze karakteristieke dakvorm maakt het project meteen herkenbaar, en bewijst hoe architectuur tegelijk functioneel én poëtisch kan zijn.

Herbestemmen in functie van de wijk

De reconversie verenigt verschillende stedelijke functies in één bouwblok. De grote kringloopwinkel op het gelijkvloers blijft een ankerpunt in de wijk en wordt uitgebreid in het nieuwe ontwerp. Daarboven komen twintig betaalbare woningen, toegankelijk via een collectieve binnentuin. Door deze gelaagde programmatie ontstaat een levendige mengvorm die aansluit bij het dagelijks leven in de buurt. Werken, wonen en ontmoeten worden niet strikt gescheiden, maar verweven zich op een natuurlijke manier.

De meer dan 500 m² grote binnentuin speelt een centrale rol in het project. Deze groene ruimte is niet enkel bedoeld voor bewoners, maar vormt ook een publieke doorsteek voor fietsers en buurtbewoners. Zo wordt het binnengebied van het bouwblok letterlijk opengebroken en omgevormd tot een ademruimte in een wijk waar open ruimte schaars is. De tuin is ontworpen als een toegankelijke en gedeelde plek, die sociale cohesie bevordert en microklimaat en biodiversiteit versterkt.

Inbedding in een bredere stadsvisie

Belgrado past binnen een bredere visie op stadsvernieuwing in de Brusselse Zuidwijk. In het kader van het stadsvernieuwingscontract Koning lopen er meerdere projecten in de buurt, van publieke ruimte tot woonontwikkelingen. Wat deze nieuwe generatie stadsprojecten kenmerkt, is hun zorgvuldige verankering in de bestaande context. Ze profileren zich niet als spectaculaire blikvangers, maar bouwen voort op het bestaande en versterken de eigenheid van de plek. Belgrado is een toonbeeld van die benadering: zorgzaam, circulair en sociaal.

Een cruciaal aandachtspunt in het ontwerp is de integratie van nieuwe volumes in de bestaande structuur. Studiobont en Générale hechten veel belang aan de leesbaarheid van het oorspronkelijke gebouw. De nieuwe ingrepen blijven ondergeschikt aan de bestaande architectuurtaal, maar zorgen tegelijk voor een frisse en eigentijdse uitstraling. De combinatie van baksteen, houtstructuren en groendaken levert een harmonisch geheel op dat zich voegt naar de schaal en materialiteit van de wijk.

Van sluiting naar verbinding

Waar het gebouw vroeger een afgesloten industriële enclave was, wordt het nu een plek van ontmoeting en uitwisseling. De herbestemming slaagt erin om zowel sociale als ecologische ambities waar te maken, zonder te vervallen in esthetisch compromis of overprogrammering. Door slim om te gaan met wat er al is, en met gerichte ingrepen het bestaande te versterken, bewijst Belgrado dat stedenbouw ook een vorm van zorg kan zijn – voor erfgoed, voor bewoners en voor de stad als geheel.

Met de reconversie van de VDS-site zetten citydev, Studiobont en Générale een krachtig signaal in een wijk die lange tijd als probleemzone werd gezien. Belgrado toont dat architectuur een belangrijke rol kan spelen in het herstel van stedelijke netwerken. Door betaalbaar wonen, circulaire economie en groene publieke ruimte te combineren in één coherent project, biedt het een inspirerend voorbeeld voor de toekomst van Brusselse stadsontwikkeling.