51N4E en M-gineers realiseren met CNTR Halle eerste mijlpaal in reeks van 22 circulaire herbestemmingen

Het CNTR-initiatief werd in 2022 gelanceerd en omvat gebouwen verspreid over het hele land, van Ieper en Kortrijk tot Eupen en Saint-Vith. De ambitie is telkens dezelfde: zoveel mogelijk behouden, circulair renoveren en nieuwe betekenis geven aan verouderde structuren. De aanpak start steeds met een conditiemeting en analyses volgens GRO, EPC en ESG, waarna scenario’s worden geëvalueerd om tot een maximaal duurzame ingreep te komen. Het project in Halle geldt nu als eerste realisatie en als voorbeeld voor de twintig andere sites die de komende jaren volgen.

Van jaren ’80 naar hedendaags kantoorgebouw

Het gebouw in Halle dateerde uit de jaren tachtig en voldeed niet langer aan de huidige normen op vlak van energie en comfort. Toch besloten 51N4E en partners de structuur en gebouwschil te behouden om de milieu-impact te beperken. Waar vaak gekozen wordt voor een volledige vernieuwing van de gevel, kozen zij resoluut voor behoud. Enkel het sterk verouderde schrijnwerk werd vervangen door hoogrendementsramen, wat tegelijk zorgde voor een veel betere energieprestatie. Het resultaat is een gebouw dat visueel herkenbaar bleef, maar technisch volledig werd opgetild naar hedendaagse maatstaven.

Binnenin waren de ingrepen radicaler. Niet-dragende muren werden verwijderd zodat een flexibel grondplan ontstond, eenvoudig aanpasbaar bij toekomstige noden. De technieken zijn bewust in opbouw uitgevoerd, met klimaatplafonds die instaan voor verwarming en koeling. Daardoor konden de bestaande vloeren blijven liggen en is het gebouw voorbereid op toekomstige technische updates zonder ingrijpende werken. Deze combinatie van behoud en vernieuwing maakt van CNTR Halle een toonbeeld van circulair renoveren.

Zichtbaar hergebruik en performante technieken

Een ander sterk aspect van de aanpak was het hergebruik van bestaande onderdelen. Deuren werden hersteld en opnieuw ingezet, trapleuningen kregen een opknapbeurt en werden tegelijk in lijn gebracht met de huidige normen voor veiligheid. In plaats van oude elementen weg te gooien, koos men ervoor ze een tweede leven te geven. Dat versterkt niet alleen de duurzaamheidsscore, maar geeft ook een zekere gelaagdheid en authenticiteit aan het interieur.

Daarnaast werd volop ingezet op moderne technieken. Zonnepanelen, een hybride warmtepomp en ventilatie met warmteterugwinning maken van het gebouw een van de duurzaamste kantoren in Vlaanderen. Volgens berekeningen is amper vier procent van de Vlaamse kantoorgebouwen performanter, inclusief nieuwbouw. CNTR Halle overstijgt dus het niveau van een doorsnee renovatie en vormt een statement over hoe een circulaire aanpak kan leiden tot gebouwen die tegelijk energiezuinig, comfortabel en toekomstbestendig zijn.

Slimmer ruimtegebruik voor federale diensten

De nieuwe huisvesting van de FOD Financiën en FOD Justitie betekent een forse winst op vlak van ruimte-efficiëntie. Voorheen waren de diensten verspreid over locaties met samen 8.723 m² vloeroppervlakte. Vandaag volstaat 3.765 m², een reductie met meer dan de helft. Voor de Regie der Gebouwen levert dit aanzienlijke besparingen op, terwijl de gebruikers een eigentijdse werkomgeving krijgen die beter aansluit bij hun noden.

Deze efficiëntiewinst toont dat duurzaamheid niet enkel draait om energie of materialen, maar ook om een rationeler gebruik van ruimte. Door compacter en flexibeler te organiseren, wordt het gebouw niet alleen efficiënter beheerd, maar ook beter voorbereid op toekomstige veranderingen in bezetting of functie. 51N4E koppelt duurzaamheid dus rechtstreeks aan kwaliteit van de werkplek en ruimtelijk rendement.

Een site met meerdere bestemmingen en samenwerking als hefboom

De site in Halle omvatte oorspronkelijk twee gebouwen. Het eerste werd door 51N4E, DWNTWN en M-gineers grondig gerenoveerd tot kantoren voor de federale overheid, terwijl het tweede door DWNTWN werd verkocht aan Vlabinvest, dat er zorgvoorzieningen en een school zal realiseren. Zo krijgt de plek een gemengd programma dat de stedelijke context versterkt en maatschappelijke meerwaarde biedt die veel verder gaat dan louter administratie. CNTR Halle overstijgt hiermee de schaal van een klassieke renovatie en positioneert de site als een nieuwe schakel in het stedelijk weefsel waar overheid, zorg en onderwijs samenkomen.

De snelheid waarmee de transformatie gerealiseerd werd – amper elf maanden – toont bovendien de kracht van de geïntegreerde samenwerking tussen architecten, ingenieurs, ontwikkelaar en aannemer. Door vanaf de start als bouwteam op te treden, konden communicatielijnen kort blijven en beslissingen snel genomen worden, wat essentieel was voor een project van deze omvang en complexiteit. Voor DWNTWN is die intensieve samenwerking intussen een bewuste strategie, en voor 51N4E een bevestiging dat architectuur verder reikt dan vormgeving alleen: het gaat om het heruitvinden van bestaand patrimonium op een manier die zowel ecologisch als maatschappelijk relevant is.

CNTR als katalysator

Het succes van Halle fungeert als blauwdruk voor de verdere uitrol van de CNTR-portefeuille, die nog 21 andere gebouwen omvat in steden als Kortrijk, Sint-Truiden en Eupen. Overal wachten gelijkaardige kantoorgebouwen op een tweede leven. Dankzij de systematische aanpak – van conditiemeting en GRO-analyse tot circulaire ingrepen met maximaal behoud – kunnen ook daar duurzame, toekomstgerichte gebouwen ontstaan. Voor de betrokken steden opent dit de kans om monofunctionele kantoorblokken te transformeren tot stedelijke knooppunten met gemengde programma’s, gaande van wonen en werken tot zorg en onderwijs.

CNTR bewijst zo dat circulaire herbestemming schaalbaar is en tegelijk ecologisch, economisch en sociaal rendement kan opleveren. Wie dieper wil ingaan op deze visie, kan op donderdag 9 oktober 2025 terecht in het CCHA in Hasselt, waar Willem Hubrechts (51N4E/RECAST) en Joachim Mertens (DWNTWN) op uitnodiging van Architectuurwijzer een duolezing geven onder de titel Hoe geef je bestaande gebouwen een tweede leven? Ze lichten er toe hoe ooit monofunctionele kantoren vandaag transformeren tot veelzijdige, circulaire plekken. Tickets zijn verkrijgbaar via CCHA.