Karuur Architecten realiseert compact en duurzaam jeugd- en sportgebouw in Bouckenborghpark
In het Bouckenborghpark in Merksem heeft Karuur Architecten een nieuw gebouw ontworpen dat onderdak biedt aan de scoutsgroep 4de Sint-Joris Meisjesgidsen en voetbalvereniging City Pirates. Het project werd gerealiseerd in opdracht van AG Vespa, in samenwerking met Overzicht, Denkbar en M-gineers. De oplevering markeert het sluitstuk van een zorgvuldig traject waarin erfgoed, duurzaamheid en gedeeld gebruik centraal stonden. De twee verenigingen delen voortaan één compact, gestapeld gebouw dat een nieuwe schakel vormt tussen het kasteel van Bouckenborgh en de aanpalende voetbalvelden.
Het park, een beschermd landschap dat teruggaat tot de 16de eeuw, kreeg zo een hedendaagse toevoeging die de bestaande context respecteert. Waar het oude scoutsgebouw en de verouderde sportaccommodatie het historische decor verstoorden, zorgt de nieuwbouw nu voor samenhang en evenwicht. De keuze voor een gedeeld gebouw is niet alleen praktisch, maar ook symbolisch: het stimuleert ontmoeting tussen twee gemeenschappen met een sterke lokale verankering.
Duurzame houtskeletbouw met toekomstvisie
De nieuwbouw telt een bebouwde oppervlakte van 565 vierkante meter en is volledig opgetrokken in houtskeletbouw met lichte invulwanden, open kolommen en een zichtbare balkenstructuur. De ontwerpers kozen resoluut voor ecologische materialen en energiezuinige technieken zoals zonnepanelen, een warmtepomp en waterrecuperatie voor de toiletten en buitenkranen. Dankzij deze aanpak sluit het gebouw naadloos aan op het park en kan het in de toekomst eenvoudig worden aangepast aan nieuwe noden.
Deze toekomstgerichtheid vertaalt zich ook ruimtelijk. Het gebouw is opgebouwd uit twee volumes: een hoger deel aan de zuidzijde dat de scoutslokalen huisvest en uitkijkt op het speelveld, en een langwerpig lager volume dat de sportinfrastructuur en cafetaria van City Pirates bevat. Zo ontstaat een subtiel evenwicht tussen openheid, functionaliteit en beleving.
Architectuur als moderator tussen twee werelden
Karuur Architecten beschouwt het gebouw als een moderator tussen twee gebruikers met een verschillend ritme. De scouts werken vooral in weekends en vakanties, terwijl de voetbalclub een dagelijks gebruik kent. Door de programmatische scheiding te koppelen aan een gezamenlijke circulatie en een gedeelde buitenruimte, worden ontmoeting en samenwerking vanzelf gestimuleerd. De cafetaria vormt daarbij het hart van het geheel, een plek waar sporters, ouders en scouts elkaar kruisen.
Ook de materialisatie draagt bij aan de leesbaarheid van het gebouw. Het gebruik van hout en lichte gevelpanelen zorgt voor een warme uitstraling en een duidelijke horizontale gelaagdheid. De architectuur sluit zo aan bij het landschap zonder zich op te dringen, terwijl de transparante zones de relatie met het park versterken. Overdag weerspiegelt het gebouw subtiel het groen van de omgeving, terwijl het ’s avonds als een zachte lantaarn oplicht in het park — een uitnodigend herkenningspunt voor bezoekers en buurtbewoners.
Herstel van het parklandschap en erfgoedwaarde
De herinrichting van het terrein kadert in een bredere visie op het Bouckenborghpark als erfgoedsite. Door de verouderde scoutslokalen naast het kasteel te slopen en het perceel opnieuw te integreren in het park, wordt de visuele samenhang tussen het kasteel, de remises en de open ruimte hersteld. Het nieuwe gebouw, iets verderop ingeplant, respecteert de historische zichtlijnen en vormt een eigentijds contrapunt binnen het beschermde landschap.
Deze aanpak toont een zorgvuldige omgang met erfgoed: niet door het verleden te bewaren als iets statisch, maar door nieuwe lagen toe te voegen die de plek actualiseren en verrijken. Zo blijft het Bouckenborghpark niet alleen een groene long voor Merksem, maar ook een ruimte die meegroeit met haar gebruikers — waar verleden en toekomst elkaar raken en elke ingreep een nieuw hoofdstuk toevoegt aan het levende verhaal van de buurt.