maf architecten realiseert in Lendelede een collectieve huiskamer tussen bos, erf en dorp

De aanleiding voor De Huis Camer was tegelijk pragmatisch en visionair. De containerstructuur van de Samentuin – een vrijwilligersinitiatief waar samen met kwetsbare groepen en geïnteresseerden wordt getuinierd en gekookt – was versleten. Een grootschalige burgerbevraging in 2019 bevestigde bovendien het lokale verlangen naar een gedeelde plek, waar het rijke palet aan activiteiten – van jeugdkampen en buurtfeesten tot workshops en bakmomenten – een duurzaam onderkomen kon vinden. De naam van het gebouw speelt op die ambitie in: ‘De Huis Camer’ verwijst zowel naar de historische hoevesite Vercamer als naar het idee van een gedeelde huiskamer voor het dorp.

Eigentijdse buurtschuur 

Het ontwerp biedt een helder en nederig antwoord. Binnen de erfstructuur nestelt zich een nieuw volume dat refereert aan het archetype van de schuur. Geen replica, maar een eigentijdse buurtschuur die zich vanzelfsprekend inschrijft in het ensemble. Vijf traveeën, gedefinieerd door een houten spantenstructuur, bakenen keuken, polyvalente ruimte en afzonderlijk bruikbaar sanitair af, en brengen schaal en ritme in het geheel. De plint in betonpanelen draagt het gebouw, terwijl een kroon in CLT het volume afrondt. De gevel in roestbruine houten beplanking en de gegolfde staalplaat van het dak geven het gebouw een robuuste, maar vertrouwde verschijning – utilitair met poëzie.

Een klein torenvolume aan de kopzijde markeert het gebouw als collectieve plek. Het is een speels accent, verwijzend naar de erfkapel, dat extra ademruimte biedt aan de zaal en oriëntatie op de site creëert. Gericht geplaatste glaspartijen en een overgedimensioneerde dakoversteek vervagen de grens tussen binnen en buiten. Samen met het landschapsontwerp van Buro Bossaert – met zachte paden, bloemenweides en open plekken – vormt het gebouw een schakelpunt tussen erf, bos en dorp.

Architectuur als katalysator

Maar De Huis Camer is méér dan vorm. Het is gegroeid uit lokaal engagement en vanaf het begin bedacht vanuit gebruik. Hier worden groenten geoogst en verwerkt in kookworkshops, met bijzondere aandacht voor het betrekken van mensen in kwetsbare situaties. Het tuinieren en koken is de aanleiding om samen te komen. Er worden concerten gegeven, dieren verzorgd door kinderen, en binnenkort stookt een lokale bakclub de oude historische oven opnieuw op. Zelfs het servies is verzameld bij de bewoners thuis als een collectief geheugen in porselein.

Lendelede – het dorp telt slechts 5.800 inwoners – is geen plek waar je een uitgesproken bouwcultuur verwacht. Toch vond deze landelijke gemeente de moed en visie om in architectuur en landschap te investeren als katalysator voor het sociale weefsel. De Huis Camer laat zien dat publieke ruimte in een dorp geen grootsheid nodig heeft om betekenisvol te zijn.