Mobilis: flexibele toekomstarchitectuur voor de mobiliteit van morgen (XDGA)

Mobilis wil meer zijn dan een garage 2.0. Het gebouw is opgevat als een robuuste, multifunctionele infrastructuur waarin om het even welke activiteit zich in de toekomst kan nestelen. De ontwerpers kozen bewust niet voor een eindeloos aanpasbare doos, maar voor een ruimtelijk systeem dat van bij het begin elke programmatorische invulling toelaat. Het resultaat is een hybride structuur die zowel het veranderende mobiliteitslandschap omarmt als inspeelt op de ambities van Brussel om productieve stedelijkheid langs het kanaal nieuw leven in te blazen.

Innovatieve structuur met maximale ruimtelijke vrijheid

De binnenzijde van het gebouw wordt gevormd door een rationele, orthogonale betonstructuur met een kolomgrid van 16,2 meter en verdiepinghoogtes van 7 meter. Deze royale maatvoering maakt het mogelijk om, waar nodig, extra vloeren toe te voegen in lichte staalconstructie. Op die manier ontstaat een ruimtelijk kader dat inzetbaar is als werkplaats, kantoren, horeca, tentoonstellingsruimte of zelfs cinema – zonder dat structurele ingrepen vereist zijn. Die flexibiliteit vertaalt zich ook in het gebruik van atriums en patio’s die niet alleen daglicht brengen tot diep in het gebouw, maar ook de onderlinge programmatische schakeringen vergemakkelijken.

De buitenzijde contrasteert bewust met het rationele interieur. Daar golft een transparante gevel mee met de bewegingen van het verkeer, de kromming van de omringende wegen en de onregelmatige perceelsgrenzen. Aan de zuidoostzijde zorgt glas voor maximale openheid, terwijl een netwerk van staaldraden en metalen netten aan de noordwestzijde een meer gesloten karakter geeft. Het resultaat is een sculpturale verschijning die tegelijk robuust en lichtvoetig oogt, en die de verschillende activiteiten van het gebouw zichtbaar maakt voor de publieke ruimte.

Van showroom tot stadsmoestuin: een multifunctioneel programma

De programmatische opbouw van Mobilis is net zo hybride als zijn vormgeving. Showrooms van verschillende automerken worden verticaal gestapeld rondom een groot atrium en zichtbaar gemaakt vanaf het kruispunt van de Industrielaan en de Paepsemlaan. Het gelijkvloers, publiek toegankelijk, biedt plaats aan receptie, onthaalfuncties en commerciële ruimtes. Daaronder ligt, deels verzonken, een uitgebreide werkplaats met magazijnen. De bovengelegen niveaus bieden plaats aan productieateliers, fablabs, mobiliteitsstartups, coworkingplekken en zelfs sportfaciliteiten.

Helemaal bovenaan wordt het dak geactiveerd met functies die de band met de stad versterken: een café-restaurant, een stadsmoestuin en ruimte voor stadslandbouw in serres. Deze dakverdieping is flexibel inzetbaar als ontspanningsruimte of premium kantoorruimte met panoramisch zicht en groene terrassen. Zo wordt Mobilis niet alleen een plek voor auto’s, maar ook voor mensen – een stedelijk knooppunt waar economie, ontmoeting en ecologie samenkomen.

CO₂-neutraal en BREEAM Outstanding

Duurzaamheid is een fundamenteel uitgangspunt in het ontwerp. Mobilis is BREEAM Outstanding-gecertificeerd en volledig CO₂-neutraal. Hernieuwbare energiebronnen, geavanceerde technieken en circulaire materialen maken het gebouw toekomstbestendig. De betonstructuur heeft een levensduur van minstens honderd jaar, en alle secundaire elementen binnenin kunnen worden aangepast of verwijderd naargelang de noden. Dankzij dit doordachte ontwerp hoeft het gebouw bij functiewijziging nooit gesloopt te worden – een cruciale kwaliteit in tijden van klimaattransitie en grondstoffenschaarste.

Naast energie-efficiëntie zorgt ook de logistiek voor performantie. Twee laadkaaien, geoptimaliseerde circulatiebanen en een strategische sitekeuze vlak bij hoofdassen en het kanaal garanderen vlotte goederenstromen. Tegelijk wordt de impact op de buurt beperkt door een slimme inplanting van publieke en private zones, met veel aandacht voor visuele connectie en landschappelijke integratie.

Verankerd in het kanaalgebied, gebouwd voor de toekomst

Mobilis past naadloos in de ambities van de Brusselse bouwmeester en perspective.brussels om het kanaalgebied opnieuw te ontwikkelen als productieve stadszone. Waar dit deel van Anderlecht lange tijd functioneerde als doorvoergebied voor industrie en verkeer, wil men vandaag inzetten op een mix van mobiliteit, economie en stedelijke functies. Mobilis wordt zo een toegangspoort tot de stad én een katalysator voor nieuwe stedelijke netwerken rond circulaire economie, mobiliteitsdiensten en stedelijke productie.

De ontwerpstrategie van XDGA vertrok vanuit een samengaan van landschap, stedelijke densiteit, logistiek en architectuur in één geïntegreerd geheel. In plaats van een gesloten monoliet, leverde het bureau een voorstel af dat openheid, diversiteit en robuustheid combineert – een toonbeeld van infrastructuur die meer is dan een gebouw alleen. Mobilis fungeert als knooppunt in een veranderende stedelijke context, waarin mobiliteit, productie en publieke ruimte steeds meer verweven raken. Zo is het project niet alleen een antwoord op actuele noden, maar ook een flexibel kader voor toekomstige transities.