UR architects ontwerpt voor vzw Emiliani innovatieve woonzorgomgeving op maat

Het Antwerpse ontwerpbureau UR architects realiseert met het project Emiliani Hoedhaar een innovatief woonconcept voor 22 volwassenen met een verstandelijke beperking. Het project is gelegen in Lokeren, waar het deel uitmaakt van de transformatie van een voormalig industrieterrein tot een woonwijk. Het project is het resultaat van een Open Oproep-procedure en vormt een eerste autonome woonvoorziening buiten de hoofdvestiging van vzw Emiliani. Met een focus op kleinschaligheid, inclusie en zorg op maat biedt dit project een volwaardig alternatief voor traditionele zorginstellingen.

Het door UR architects ontworpen gebouw maakt deel uit van de reconversie van het voormalige industrieterrein Hoedhaar tot een groene woonwijk. De ontwerpers zetten sterk in op de relatie met het omliggende park en de menselijke schaal van de woonomgeving. De vier gelijkvloerse woningen, die elk vijf tot zes bewoners huisvesten, zijn zo gepositioneerd dat ze een dambordpatroon vormen met vier buitenruimtes. Dit ontwerpprincipe bevordert zowel privacy als collectief gebruik.

Zorgomgeving zonder corridors

De binnenruimtes zijn zo georganiseerd dat er geen klassieke gangen nodig zijn. Door de woonkamers slim te spreiden en te laten overlopen in aangrenzende kamers, ontstaat een open en flexibele woonomgeving. Grote ramen aan drie zijden zorgen voor maximale lichtinval en zicht op de tuinen. Dit draagt bij aan een huiselijke sfeer, terwijl begeleiders toch een goed overzicht behouden over de verschillende leefruimtes.

De woningen zijn onderling verbonden door een gemeenschappelijke binnenstraat die meerdere functies vervult. Ze fungeert als een wintertuin, een doorgang voor begeleiders en een ontmoetingsplek voor bewoners. Dit semipublieke element verbindt de woningen met elkaar zonder het gevoel van kleinschaligheid te verliezen.

Sculpturaal daklandschap

Duurzaamheid speelt een centrale rol in het ontwerp. Het gebouw is opgebouwd uit kalkzandsteen draagmuren, gevels uit gerecupereerde baksteen (poldermoef) en zelfdragende houten dakelementen met vlaswolisolatie. Zonnepanelen op het metalen dak zorgen voor energieopwekking. Het doel is een E-peil lager dan E20, wat resulteert in een energiezuinige woonomgeving die toekomstbestendig is.

Een opvallend architecturaal element is het gevouwen dak, dat als een landkaart over de woningen is gedrapeerd. Dit dak zorgt niet alleen voor een speelse dynamiek in de interieurs, maar creëert ook variërende hoogtes in de verblijfsruimtes. De overstekken bieden beschutting tegen de zon en regen en versterken de integratie van binnen- en buitenruimtes.

Alternatief zorgmodel

De tuinen zijn ontworpen als groene overloopzones tussen de woningen en het omliggende park. Ze worden gedeeld tussen verschillende woningen en bieden een natuurlijke buffer die de overgang tussen privé en collectieve ruimtes verzacht. De keuze voor inheemse bomen, heesters en kruiden draagt bij aan een gevarieerd ecosysteem dat de zintuiglijke ervaring van de bewoners verrijkt.

Het Emiliani-project bewijst dat zorgarchitectuur niet institutioneel hoeft te zijn. Door de nadruk te leggen op kleinschaligheid en huiselijkheid, slagen de ontwerpers erin om een woonomgeving te creëren die aanvoelt als een thuis. De typologie biedt een perspectief op hoe toekomstige zorgwoningen eruit kunnen zien, met een grotere focus op autonomie en levenskwaliteit.

Bron: UR architects
Deel dit artikel:
Onze partners