Getuigenis: vlotte bouw dankzij voorbereiding met BIM-modelleersoftware

Sterke betrokkenheid

Michael heeft altijd al een sterke affiniteit gehad met milieu, duurzaamheid en ecologie. “Ik besef dat de bouwindustrie een gigantische impact heeft op onze planeet en voel me als architect verantwoordelijk om verstandig om te gaan met grondstoffen, de ruimte en water”, vertelt hij. Toen Michael in 2016 bij czaar aan de slag ging, voelde dat dan ook als een warm bad. Naast zorgzaamheid voor de planeet, vormt zorgzaamheid voor de mens een fundamenteel principe binnen het bureau. “Dit laatste betekent dat we ook maatschappelijk betrokken zijn. We ontwerpen met oog voor kwetsbare groepen, integrale toegankelijkheid en flexibiliteit”, licht Michael toe. “Sporthal Den Turfput is zo ontworpen dat verschillende generaties en gebruikersgroepen er optimaal gebruik van kunnen maken.”

Impact omgeving in kaart

“Het omliggende gebied rondom het sportcomplex bestaat uit drie polen”, schetst Michael. “Een culturele pool met het evenementenplein en gemeenschapscentrum De Melkerij, een natuurpool rondom de Leibeek en een sportpool met sportvelden. De sporthal ligt op het kruispunt van deze drie polen. Voor ons was het meteen evident dat het ontwerp hier naadloos op moest aansluiten.” Archicad gaf al vroeg in het ontwerpproces een heldere kijk op de zaak. “Een groot voordeel is dat je vlot de impact op de omgeving in kaart kan brengen”, vindt Michael. “Door het terrein en de bestaande bebouwing mee te modelleren, konden we zonnestudies uitvoeren en zichtlijnen analyseren. Het gebouw dat uiteindelijk is ontstaan, voegt zich harmonieus in het bestaande landschap en de omliggende bebouwing.”

Toekomstbestendig gebouw

De inkomhal, kleedkamers en sanitaire ruimtes bevinden zich onder het glooiende natuurdak, dat als een volwaardige vijfde, groene gevel fungeert. “Vanaf de straat zie je niet alleen een gebouw, maar ook het groendak als uitbreiding van het omringende landschap”, beschrijft Michael. “Daarbij verwijzen de okerkleurige betonplint, de metalen gevel en het zwarte schrijnwerk naar het aardse kleurenpalet van De Melkerij, aangevuld met de natuurlijke look van de gevelbekleding in verduurzaamd Europees essenhout.” Verder bestaat het project uit circulaire materialen en een robuust skelet dat flexibel in te delen is. Dankzij het betonskelet zijn er geen dragende binnenmuren, waardoor deze verplaatst of weggehaald kunnen worden. Ruimtes kunnen zo makkelijk een nieuwe functie krijgen als de noden van de gemeenschap veranderen.

Verbeterde waterinfiltratie

Het beperken van de verharding was een ander speerpunt in het project. “België is een van de meest verharde regio’s van Europa”, vertelt Michael. “We hebben een gigantisch netwerk van wegen en bebouwing omdat we erg verspreid en groot wonen. Dit gaat ten koste van de natuur en de waterhuishouding. Zo kampt België, ondanks de regelmatige neerslag, met waterstress. Het regenwater wordt te snel afgevoerd. Daarom hebben we zo veel mogelijk ruimte rondom de sporthal onverhard gelaten, de Leibeek opengelegd en de waterinfiltratie verbeterd. Het semi-intensieve groendak helpt ook om regenwater vast te houden en vertraagd af te voeren.”

Grondige voorbereiding met Archicad

Nu de werf gestart is, is Michael onder de indruk van de snelheid van de bouw. “Binnen enkele weken ging het van funderingsplaat naar bijna volledig gebouw. Dat is mede te danken aan de grondige voorbereiding in Archicad. Door het gedetailleerde 3D-model, de clashcontrole en samenwerking met betrokken partijen via IFC, zorgden we dat alle objecten perfect in elkaar pasten. Fouten in de werffase werden hierdoor beperkt, wat ons tijd en geld bespaarde.” Ook de integratie van de prefab betonstructuur, houten liggers en staalconstructies in het model verliep vlot. Michael: “Zelfs de profilering van de metalen gevelbekleding zat al in ons model. Op die manier konden we op voorhand controleren hoe de panelen op de hoeken zouden samenkomen en ongewenste verspringingen voorkomen.”

Eenvoudig artikelcodes en bestekinformatie koppelen

Dat artikelcodes en bestekinformatie eenvoudig aan de materialen in het model kunnen worden gekoppeld in Archicad, bood eveneens voordeel bij de voorbereiding en uitvoering. “Dit zorgde ervoor dat alle informatie direct beschikbaar was en er geen misverstanden waren over specificaties en hoeveelheden”, vertelt Michael. De naam van de nieuwe sporthal ‘Den Turfput’ komt voort uit een bevraging onder inwoners van Zemst en is geïnspireerd door historische context. In de achttiende eeuw werd er namelijk turf gedolven op de site. “Een toepasselijke naam die ook aansluit bij de uitstraling van het gebouw”, vindt Michael.

Baksteen in de maag

“In België leven veel mensen met een zogenaamde ‘baksteen in de maag’”, besluit Michael zijn verhaal. “De overtuiging heerst dat iedereen een ruime eigen woning met veel grond móet hebben. Dat ideaalbeeld is echter niet houdbaar. We wonen inefficiënt en verspreid, met een enorme impact op de infrastructuur en het milieu. In de toekomst moeten we wonen en andere voorzieningen op creatieve manieren dichter bijeenbrengen om meer ruimte voor natuur te creëren. Czaar zet volop in op toekomstbestendige architectuur op weldoordachte plekken. Den Turfput is daar een mooi voorbeeld van.”