STEEN & BEEN. Basis-BTW (Filip Canfyn)

De eerste zin van Hannecart kan niet juister zijn: “Wonen is een basisrecht”. Inderdaad, velen vergeten graag dat huisvesting als basisrecht voor iédereen verankerd is in de Belgische grondwet en in de Vlaamse Wooncode. Een andere paragraaf is ook juist: “De productiekosten van nieuwe woningen liggen veel hoger dan wat de markt kan dragen. Projectontwikkelaars moeten hogere prijzen vragen om hun kosten te dekken maar die prijzen zijn vaak niet meer haalbaar voor de gemiddelde koper.” Inderdaad, waar in vorige decennia de gemiddelde budgetkracht van huishoudens de gemiddelde woningprijs bepaalde, stijgen de vastgoedprijzen nu meer autonoom en worden ze alleen nog haalbaar voor hoge(re) inkomens. En ja, de kosten, die op hun beurt de vastgoedprijzen bepalen, zijn gestegen maar worden door de grond- en bouwmarkt bepaald. De enige factor, die niet door de markt bepaald wordt, is de BTW (21%) maar die is niét gestegen. Toch besluit Hannecart: de oplossing voor de woningcrisis is een verlaagd BTW-tarief, lees een BTW-voet van 6%. Die korting zou een wezenlijk verschil maken. En dat is niét juist.

De Matexi-studiedienst had Hannecart kunnen wijzen op het feit dat nieuwbouw maar jaarlijks goed is voor amper 1% aangroei van de woningvoorraad. Met die 1% wat goedkoper te maken verandert de globale woononbetaalbaarheid weinig tot niet.

De Matexi-studiedienst had Hannecart ook kunnen wijzen op het feit dat financiële incentives altijd andere gevolgen krijgen. De woonbonus heeft woningen 45.000 € duurder gemaakt omdat het fiscaal voordeel meegenomen werd in de berekening van de budgetkracht, dus ook van de woningprijs. Professionals zullen ook bekennen dat een BTW-verlaging maar partieel ten goede zal komen van de klant: de woningprijs zal met het andere deel stijgen omdat de budgetkracht van hoge(re) inkomens zich dit kan veroorloven.

Kortom, een BTW-verlaging voor nieuwbouw heeft weinig impact op de globale woononbetaalbaarheid en zal eigenlijk bevestigen dat hoge(re) inkomens nodig blijven voor de verwerving van nieuwbouw. De oplossing van Hannecart is eigenlijk een pseudo-wetenschappelijk verpakt pleidooi pro domo: met minder BTW wil hij alleen zijn eigen marchandise beter verkoopbaar maken.

Mag ik een tegenvoorstel doen? We maken vanaf nu eindelijk een onderscheid tussen huisvesting en vastgoed. Huisvesting gaat dan over een betaalbare basiswoning, waarvoor we een BTW-voet van 6% hanteren, zoals voor andere basisgoederen (voeding, water, medicijnen, …). Zo’n huisvesting kan bijvoorbeeld 10% minder kosten: met nog eens 15% minder BTW wordt een basiswoning dan meer dan 20% goedkoper. Al de andere nieuwbouw blijft vastgoed met 21% BTW. Wedden dat er jaarlijks veel meer dan 1% nieuwbouw bijkomt?