COLUMN. Veerkrachtige projecten: van theorie tot praktijk (Hélène Rillaerts, Sweco)

Veerkracht is het vermogen om zich voor te bereiden en te plannen, te absorberen, te herstellen en beter aan te passen aan ongunstige gebeurtenissen. Onze experts integreren dit concept in alle projecten: verder dan alleen reparatie, gericht op het creëren van robuuste en aanpasbare systemen.

Drie stappen van actie voor veerkracht

Om veerkrachtige projecten te ontwikkelen, volgen we drie complementaire stappen:

• Minimaliseer impact: Dit houdt in dat geïdentificeerde risico’s worden verminderd en een specifieke situatie wordt verbeterd door evaluatie, preventie, absorptie en mitigatie.
• Ga verder: We versterken de robuustheid van systemen door andere aspecten te anticiperen en meerdere antwoorden te bieden die co-voordelen genereren.
• Herdenk het systeem: Deze stap houdt in dat de handelingscapaciteit van mensen wordt vergroot, technische en methodologische hulpmiddelen worden geboden en innovatieve en diverse oplossingen worden aangeboden.

Naar een systemische aanpak

Het in de praktijk brengen van veerkracht vereist een systemische aanpak die verschillende schaalniveaus van planning en ruimtelijke ordening integreert:

• Territoriale planning: Op macroschaal vereist territoriale planning begrip van de verschillende systemen die het gebied vormen. Goede articulatie tussen deze systemen maakt coherente strategieën mogelijk om veerkrachtige en duurzame omgevingen te creëren. Globaal bedacht, worden ze lokaal geïmplementeerd om echte prestaties te waarborgen. Dit is het doel van projecten zoals Gemeentelijke Ontwikkelingsschema’s, de Open Ruimte-strategie voor Brussel, het Baldakijnplan voor de stad Verviers, Stedelijke Ondersteuning voor gemeenten getroffen door de overstromingen van 2021 met SPW…
• Wijk Masterplan: Op mesoschaal illustreert het Masterplan, zoals dat van Coronmeuse voor Neolegia, hoe het lezen van het gebied op grote schaal de richtlijnen voor wijkplanning induceert. Ze maken de integratie van de wijk in de ecologische corridors van de vallei mogelijk, het versterken van centraliteiten in verbinding met het bestaande stedelijke weefsel, de juiste hiërarchie van mobiliteitsnetwerken naar harmonieuze articulatie van verschillende soorten gebruik binnen de wijk. Deze oefening van schaalverweving maakt een coherente uitbreiding van de nieuwe wijk met zijn context mogelijk.
• Lokale planning: Op microschaal vertaalt lokale planning de intenties van het masterplan en de gewenste sferen, terwijl de doelstellingen van veerkracht en prestaties van open ruimtes worden behouden. De creatie van ontmoetingsplaatsen in het hart van de wijk, de realisatie van beplante, permeabele en leefbare wegen (zoals bij de innovatieve wegen van Verviers), de diversificatie van ecosystemen en de articulatie van natuur met menselijk gebruik zoals in het Astrid Park in Luik… Alle deze verwezenlijkingen streven ook naar het behoud van bestaande gebouwen, hergebruik van materialen ter plaatse, geïntegreerd regenwaterbeheer, maximalisatie van ecosysteemdiensten… zoveel onderling verbonden aspecten die de veerkracht van het project als geheel versterken.

Bij Sweco geloven we sterk dat veerkracht de sleutel is tot het ontwikkelen van duurzame steden en gebieden. Door te werken op verschillende schaalniveaus van ruimtelijke ordening, integreren we deze veerkrachtprincipes in onze projecten van strategie tot uitvoering. We dragen zo bij aan het creëren van omgevingen die zich kunnen aanpassen en gedijen in het gezicht van klimaat- en milieu-uitdagingen.

Hélène Rillaerts is Team Manager Urban Projects bij Sweco. Deze column verscheen eerder als 'Expert Talk' op de website van Sweco Belgium.