Jan Van Cakenberghe (stil(l) architectuur): "Architect moet uit leidende rol treden en deel worden van team"

Op dinsdag 6 februari vindt tijdens Futurebuild Belgium het panelgesprek "Groen en blauw: klimaatbestendig bouwen" plaats. Een van de sprekers is Jan Van Cakenberghe, architect en oprichter van stil(l) architectuur en BAck To A Future. Voor hem is klimaatbestendig bouwen onlosmakelijk verbonden met circulair, biobased en natuurinclusief ontwerpen. "Gezien de bouwwereld verantwoordelijk is voor 40% van de globale CO₂-uitstoot, heeft de architect een zeer belangrijke rol in het beperken van de opwarmingseffecten van de aarde en daarmee een rechtstreekse invloed op klimaatherstel," stelt hij.

Voor Jan Van Cakenberghe is bouwen met de toekomst in gedachten de enige juiste aanpak. "Circulair bouwen, biobased bouwen en natuurinclusief bouwen zijn de drie pijlers die voor ons belangrijk zijn," zegt hij. "Gebouwen en hun directe omgeving kunnen bijdragen aan een ruimere omgeving, door lokale soorten te voorzien van voedsel en nestmogelijkheden."

Lange levensduur

Materialen moeten niet alleen zorgvuldig gekozen worden, maar ook ontworpen voor hergebruik. "We trachten gebouwen te ontwerpen met een lange levensduur in gedachten, en materialen dienen gekozen en toegepast te worden met hergebruik in gedachten," zegt Van Cakenberghe. "In de praktijk leidt dit vaak tot droogbouwprincipes met een beperkt waterverbruik en biobased materialen."

De tijd waarin de architect alles zelf bepaalde, is voorbij. "De architect dient uit zijn leidende rol te treden en onderdeel te vormen van een team waarin elk lid zijn specifieke bijdrage kan leveren." Een sterk geïntegreerd ontwerpproces is volgens hem essentieel. "Een interdisciplinair team dient van bij aanvang tot aan het einde van een ontwerp- en bouwproces betrokken te zijn om een maximaal resultaat te bekomen."

Biodiversiteit als basis

Klimaatbestendig ontwerpen vraagt om creativiteit, maar niet als doel op zich. "Men dient zich de vraag te stellen wat creatieve vrijheid betekent in een groenblauw ontwerpproces," zegt Van Cakenberghe. "Creativiteit is een onderdeel van een geheel proces om te komen tot klimaatbestendige gebouwen, maar creatieve vrijheid dient niet het leidend uitgangspunt te zijn."

Voor de komende tien jaar ziet hij een duidelijke prioriteit: "Op korte termijn dient alles in het werk gesteld te worden om biodiversiteit te bevorderen." Vergroening en ontharding moeten systematisch meegenomen worden in elk project. "Maximale vergroening/ontharding en een maximale bijdrage aan het ecosysteem van de natuur en haar lokale soorten dient in elk project geïntegreerd te worden."

Biobased materialen

Ook materiaalgebruik speelt een cruciale rol. "Op korte termijn dienen de gevolgen van klimaatverandering zoveel mogelijk ingeperkt te worden," zegt Van Cakenberghe. "Deze nagroeibare materialen halen tijdens hun groei vaak CO₂ uit de lucht en brengen een minimum aan CO₂ in de atmosfeer."

De overstap naar circulair en natuurinclusief bouwen brengt uitdagingen met zich mee, maar is noodzakelijk. "De principes van natuur-inclusief bouwen en regeneratief denken hebben onze aanpak sterk beïnvloed," zegt Van Cakenberghe. "Elk project moet een positieve impact hebben, niet alleen op de directe omgeving, maar op het grotere geheel."

 

Wil je Jan Van Cakenberghe en andere experten horen spreken over de toekomst van klimaatbestendig bouwen? Schrijf je in voor het panelgesprek op Futurebuild Belgium, op 6 februari in Brussels Expo. Het gesprek wordt georganiseerd door de Orde van Architecten - Vlaamse Raad en gemodereerd door Bertrand Lafontaine, hoofdredacteur van Architectura.be.

Deel dit artikel:
Onze partners