Langblokken op Luchtbal herwinnen kracht en karakter via zorgvuldige restauratie (A2D architects + Vanhecke & Suls)

Het complex werd oorspronkelijk ontworpen door architect Hugo Van Kuyck en telt in totaal vier langgerekte woonblokken met samen 672 sociale huurwoningen. De gebouwen zijn opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed en getuigen van de vooroorlogse CIAM-principes: vrijstaande lineaire volumes, opgetild op pilotis, met een duidelijke scheiding tussen draagstructuur en gevel. De opvallende geel-oranje baksteen boven een grijze betonnen plint vormt daarbij een beeldbepalend element voor de wijk.

Energetische upgrade

De aanpak van de architecten vertrekt vanuit behoud en herstel. De kolom- en balkstructuur bleef bewaard, net als de globale volumetrie. De niet-dragende gevels werden echter volledig vernieuwd, mét gevelisolatie en nieuwe gevelsteenbekleding die op overtuigende wijze het oorspronkelijke uitzicht terugbrengt. Zo combineren de ontwerpers erfgoedzorg met de noodzakelijke energetische upgrade.

Ook op het gelijkvloers vonden ingrijpende aanpassingen plaats. De openheid van de pilotisstructuur werd zoveel mogelijk behouden, ondanks de toevoeging van drie nieuwe tussenvolumes. De oorspronkelijke toegangszones werden heropend en opgewaardeerd, wat bijdraagt aan de leesbaarheid en sociale veiligheid van het project. Deze herwaardering van het maaiveld is exemplarisch voor hoe publieke ruimte en architectuur elkaar kunnen versterken.

Nieuwe circulatiekernen

Bijzonder is ook de aanpak van de circulatiekernen. De tien bestaande trappenhuizen werden volledig afgebroken en vervangen door nieuwe kernen die voldoen aan de hedendaagse eisen op vlak van brandveiligheid, akoestiek en toegankelijkheid. Elk trappenhuis bevat nu een compartimentering, een ruime inkomhal en een royale liftkern. Tegelijk worden de gemeenschappelijke delen op elke verdieping mee vormgegeven als kwalitatieve tussenruimte, met veel aandacht voor daglicht en sociale interactie.

De appartementen zelf zijn intern volledig heringericht, zonder afbreuk te doen aan de logica van het oorspronkelijke grondplan. De nachtzones blijven oostelijk georiënteerd, de leefruimtes westelijk. Door het herpositioneren van binnenwanden en het herschalen van bepaalde ruimtes, voldoen de woningen vandaag aan de actuele normen voor sociale huisvesting op vlak van oppervlakte, comfort en toegankelijkheid.

Performante gevels

Wat deze renovatie sterk maakt, is de architecturale coherentie tussen oud en nieuw. De nieuwe gevels respecteren niet alleen de ritmiek en materialiteit van het origineel, maar versterken die zelfs. De toepassing van nieuwe technieken en materialen blijft ondergeschikt aan het beeld, maar zorgt voor performantie op vlak van isolatie, ventilatie en duurzaamheid. De gevel wordt zo opnieuw een dragend element — niet constructief, maar wel cultureel.

Door in te grijpen met zorg en kennis van zaken tonen A2D architects en Architectenbureau Vanhecke & Suls hoe modernistisch erfgoed niet moet wijken voor duurzaamheid, maar ermee kan samengaan. De Langblokken blijven herkenbaar als monument van sociale vooruitgang, maar bieden tegelijk een toekomstbestendige woonkwaliteit.