Nieuwe wijk op Gantoise-site combineert duurzaamheid en sportief erfgoed (Areal Architecten, DENC-STUDIO & BLAF architecten)

De wijk heeft een uitgesproken sociale ambitie. Op de stadionsite is 40% van de woningen bestemd voor sociale verhuur en budgethuur. “Op deze gronden van sogent hebben we volop aandacht voor betaalbaar wonen,” benadrukt schepen van Stadsontwikkeling Joris Vandenbroucke. Deze ambitie past binnen het bredere stedelijk beleid om kwaliteitsvol wonen toegankelijk te maken voor diverse doelgroepen, ook op nieuwe binnenstedelijke ontwikkelingssites zoals deze.

Intensieve samenwerking

De resterende 60% bestaat uit marktconforme woningen, bestemd voor reguliere verkoop of verhuur, afhankelijk van de verdere uitwerking van het project. Daarbij wordt gestreefd naar gezinsvriendelijke woningen met minstens drie slaapkamers en voldoende buitenruimte. Dit woonaanbod werd in overleg met de stad afgestemd op de actuele noden van Gentse gezinnen in een stedelijke context.

Het ontwerp voor de wijk kwam tot stand binnen een intensieve samenwerking tussen ontwerpers, ontwikkelaars en stadsdiensten. Architect Chris Eeraerts van Areal Architecten omschreef het zo: “Wij kennen de projectontwikkelaars, wij kennen de stad en vooral onze collega-ontwerpers met wie wij al vaker hebben mogen samenwerken.” De ontwerpteams zetten in op collectieve woonomgevingen, een specialisatie van Areal, waarbij niet alleen de woningen maar ook de gedeelde buitenruimtes centraal staan.

Collectieve ‘bühnehoven’

Een opvallend element in het ontwerp is het gebruik van de term ‘bühne’ voor de vier woonclusters. “Het woord 'bühne' resoneert enerzijds naar die tribunes van het stadion, maar anderzijds refereert het ook naar het 'woonpodium' waarop gezinnen hun balans tussen privacy en openheid vorm kunnen geven,” licht Eeraerts toe. De vier clusters – Bühne Noord, Oost, Zuid en West – verwijzen zo naar het sportieve verleden van de plek én naar de ambities voor een nieuwe vorm van stedelijk samenleven.

Elke bühne is georganiseerd rond een collectief “bühnehof”. Deze privaat-collectieve tuinen vormen de schakel tussen de woningen en het centrale Agépark, dat fungeert als hart van de wijk en tegelijk als geheugen van het stadionverleden. De parkinrichting, ontworpen in een eerdere fase, wordt grotendeels behouden. “De kwaliteiten, de ruimtelijke kwaliteiten en de biodiversiteit worden 100% gerespecteerd,” aldus Eeraerts. Enkel waar regelgeving rond waterbeheer en brandveiligheid dat vereist, worden aanpassingen gedaan.

Waterbeheer speelt een cruciale rol in het ontwerp. Regenwater wordt lokaal opgevangen, hergebruikt en geïnfiltreerd via de bühnehoven, zonder onderbouwde tuinen. Dit maakt van de wijk een klimaatrobuust geheel. “We gebruiken het park en de bühnehoven als spons en infiltratiemogelijkheid,” zegt Eeraerts. Enkel het resterende water komt in het publieke rioleringsnet terecht. Deze aanpak bevordert ook de biodiversiteit, doordat bomen en planten optimaal kunnen wortelen in volle grond.

Diversiteit aan woningtypes

De woningen zelf zijn divers van typologie: grondgebonden woningen, duplexen en stapelwoningen wisselen elkaar af, afhankelijk van de ligging en oriëntatie. De combinatie van woningtypes creëert een fijnmazige structuur met oog voor schaal, lichtinval en gebruikscomfort. Elke woning beschikt over een privétuin of terras, terwijl de collectieve bühnehoven bijkomende buitenruimte bieden voor ontmoeting, spel en ontspanning.

Bühne Noord, langs de Bruiloftstraat, combineert grondgebonden woningen met appartementen en huisvest ook een kinderopvang en een horecazaak. De woningen grenzen aan het Agépark en zijn gericht op maximale interactie met het groen. Eeraerts: “Het leven in het gebouw en het leven in het park versterken de sociale controle.”

Bühne Zuid sluit aan bij de Tennisstraat en het Jules Ottenpad en verkent innovatieve woonvormen. Hier worden grondgebonden woningen gecombineerd met gestapelde duplexwoningen, ontworpen in functie van woonkwaliteit en de vereisten van sociale en budgethuur. Deze Bühne huisvest mogelijk sociale woningen via een CBO-procedure.

Drielaagse ondergrondse parking

Bühne West fungeert als mobiliteits- en ondersteuningsknooppunt van de wijk. Onder deze cluster bevindt zich de toegang tot de drielaagse ondergrondse parking, inclusief deelwagens en fietsstalplaatsen. Bovenop bevinden zich grondgebonden woningen en buurtgerichte functies. Dankzij het compacte parkeerconcept bleef ruimte vrij voor open groenzones.

Bühne Oost vormt het intieme sluitstuk van de wijk met elf grondgebonden woningen, afgestemd op de schaal van de omliggende buurt. Ook hier zorgen collectieve tuinen voor verbinding en openheid, zonder de privacy van bewoners uit het oog te verliezen.

Holistische benadering

Op energetisch vlak wordt de wijk volledig fossielvrij. Een BEO-veld voorziet in warmte en koeling, terwijl zonnepanelen 83% van de elektriciteitsbehoefte dekken. “Duurzaamheid is een premisse die van in het begin werd vastgelegd,” benadrukt Eeraerts. Daarbij wordt duurzaamheid holistisch ingevuld: niet alleen via technische installaties, maar ook via bereikbaarheid, biodiversiteit en materiaalgebruik.

De architectuur zet in op samenhang. “We willen een doordachte, dienende architectuur maken voor het collectief belang van die wijk,” aldus Eeraerts. Het materialenpalet wordt afgestemd tussen de verschillende ontwerpers, om de wijk een coherente uitstraling te geven. “De kracht ligt in de collectiviteit, niet in de specialiteit van elk gebouw.” De planning voorziet in het aanvragen van omgevingsvergunningen in 2026 en 2027. In 2028 zouden de werken starten.